Przejdź do głównej zawartości

"Najbardziej niebieskie oko"


 "Najbardziej niebieskie oko" to debiutancka powieść Toni Morrison, która ma szanse zrobić wrażenie na niejednym czytelniku. Jej historie otwierają bowiem drzwi w czasie i przestrzeni. Źródłem zaś jej opowieści są zarówno jej osobiste przeżycia i doświadczenia jak i zasłyszane od innych. To ona jako pierwsza czarna kobieta utorowała sobie swoim pisarstwem drogę do Nagrody Nobla, którą otrzymała w 1993 roku, a niespełna dwadzieścia lat później otrzymała najwyższe cywilne odznaczenie w Stanach, czyli "Medal wolności". Choćby z tego tytułu warto już poznać jej twórczość. 

"Najbardziej niebieskie oko" ukazało się po raz pierwszy w 1970 roku, w czasie, kiedy czarne i silne kobiety miały wreszcie coś do powiedzenia i nie bały się tego wykrzyczeć publicznie. Jej debiut nie był jednak dobrze przyjęty ani przez białych ani przez czarnych. Zrozumieć to jednak w pełni można dopiero po przeczytaniu tej książki. Są w niej bowiem elementy, które wówczas nie były dobrze odebrane przez żadną z grup społecznych. Biali ludzie przestali być pierwszoplanowymi bohaterami, co było im nie w smak. Czarni zaś mieli mieszane uczucia, co do treści powieści, która jakby nie było wyciąga na wierzch ich osobiste sprawy, w tym marzenia o byciu białym. Chyba było to dla nich nieco upokarzające, zwłaszcza, że sami propagowali tzw. "czarną modę". 

Dziś świat ma na to nieco inne spojrzenie, inaczej też z pewnością odbierze tę historię. Historię jedenastoletniej dziewczynki, której największym marzeniem jest posiadanie niebieskich oczu. Takich jakie ma jej biała koleżanka. Wierzy w cud zjednywania sobie przyjaciół za sprawą pięknych jasnych oczu. Jest to oczywiście bardzo naiwne i bierze się z przekonania o własnej brzydocie. "Jak gdyby jakiś tajemniczy, wszechwiedzący władca wręczył każdemu z nich płaszcz brzydoty, a oni przyjęli go bez szemrania", a potem nie dostrzegali już nic więcej poza nim. Zwłaszcza patrząc na plakaty i bilbordy, które propagowały piękno dla nich nieosiągalne. Każdy radził sobie z tą brzydotą na swój własny sposób. Jedni odgrywali role męczenników. Inni traktowali ją jako broń, która dawała niestety tylko pozorną siłę, a Pecola…? Schowała się za nią. Usunęła w cień marząc o niebieskich oczach.

Z żadnej z postaw nie wynikało niestety nic dobrego, bo cóż może być dobrego w upokarzaniu samego siebie. Tylko strach, poczucie odrzucenia, a potem narastający gniew. Gniew, który stawał się jej sensem bytu. To on niestety też dodawał jej poczucia własnej wartości. W życiu Pecoly nie było też miłości, przynajmniej takiej, za którą ona tęskniła. Ciekawy jest jednocześnie w tym utworze sposób poznania bohaterki powieści. Poznajemy ją bowiem poprzez relacje jej koleżanki i życie jej rodziców, co w dużej mierze daje znacznie szerszy obraz przedstawianej rzeczywistości i relacji społecznych.

|"Najbardziej niebieskie oko" nie należy natomiast do najbardziej popularnych powieści autorki. Zaliczyć do nich możemy jednak powieść "Umiłowana", której akcja rozgrywa się kilka lat po zakończeniu wojny secesyjnej, w której wciąż żywa jest pamięć o niewolnictwie.  To też nie jedyny utwór dostępny dla czytelników na polskim rynku. Stąd też moje pragnienie poznania prozy Toni Morrison znacznie bliżej. Prozy, która jest kunsztem języka i stylu. Bez niej nie sposób poznać też w pełni bogactwa i złożoności czarnej kultury oraz jej historii. Dlatego z rozkoszą polecam waszej uwadze utwory Toni Morrison, której słowa napawają mnie również wielkim szacunkiem do niej i jej twórczości. Aż chciałoby się ją przeczytać od nowa, mimo bólu i cierpienia, które rozsiane jest w tej historii. 

Powieść o wykluczenie, która nic a nic nie straciła na swej aktualności. 

POZNAŃSKIE

Popularne posty z tego bloga

"SEMIRAMIDA" Ewa Kasala

" Semiramida " to kolejna powieść Ewy Kassali o wyjątkowej sile kobiecości, jak również bogate źródło historyczne. Pełne detali i ciekawostek pozwalająca poczuć atmosferę starożytnego świata. Autorka nie szczędzi czytelnikowi również i emocji, dzięki też i którym powieść staje się prawdziwą perełką literacką z gatunku tych obyczajowo-historycznych opowieści. Równie ważnym aspektem jej sukcesu jest też oczywiście postać głównej bohaterki — Królowej Semiramidy, jak i pozostałych kobiet, które odgrywają całkiem sporą rolę w tej historii. Wszystkie mądre, silne i odważne. Kobiety, które nie bały się używać rozumu. Kobiety pełne uczuć, których też i nie skrywały. Myślę, że każda z nas odnajdzie w nich odrobinę siebie. Być może zainspiruje się nimi albo inaczej spojrzy na samą siebie. Z powieści Ewy Kassali można więc czerpać pełnymi garściami. Można się wręcz delektować jej prozą. Jej barwą i smakiem, który pieści zmysły. I nie sposób się od niej oderwać. Choćby s...
Read more »

„Chłopiec z latawcem” Khaleda Hosseini

  Recenzja książki „Chłopiec z latawcem” Khaleda Hosseiniego Nie wszystkie książki zostają z czytelnikiem na długo. Nie wszystkie odciskają ślad w sercu i umyśle, zmuszając do stawiania pytań o moralność, lojalność i odkupienie win. Chłopiec z latawcem Khaleda Hosseiniego jest powieścią, która nie tylko porusza — ona zostaje pod skórą, wgryza się w emocje i nie pozwala o sobie zapomnieć. To debiutancka powieść Hosseiniego, a zarazem historia, która otworzyła przed czytelnikami na całym świecie drzwi do Afganistanu — nie tego z suchych newsów czy nagłówków gazet, ale tego pełnego barw, zapachów, dziecięcych marzeń i nieodwracalnych dramatów. O czym opowiada? To historia Amira — chłopca z kabuluńskiej elity, który dorasta w cieniu nie tylko oczekiwań ojca, lecz także własnych lęków i słabości. U jego boku jest Hassan, syn służącego, jego przyjaciel z dzieciństwa, chłopiec o bezgranicznej lojalności i czystym sercu. Łączy ich dziecięca przyjaźń, wspólne wypuszczanie latawców i op...
Read more »

KORONCZARKI Angelica Lopes

  Angelica Lopes jest brazylijską powieściopisarką, której twórczość koncentruje się na odkrywaniu głębokich tradycji Brazylii oraz sytuacji kobiet na początku XX wieku. Jedną z jej najbardziej znanych książek jest „Koronczarki”, która została uznana przez magazyn „Rolling Stone” w 2022 roku za jedną z pięciu książek, które trzeba znać. „Koronczarki” to równocześnie epicka saga rodzinna, obejmująca siedem pokoleń kobiet z rodziny Flores, które żyją w małym brazylijskim miasteczku na początku XX wieku. Rodzinę tę prześladuje dziwna klątwa – wszyscy mężczyźni w ich życiu umierają przedwcześnie, niezależnie od przyczyn. W wyniku tego kobiety muszą nauczyć się radzić sobie same, a ich głównym zajęciem staje się plecenie koronek. Brak mężczyzn w rodzinie Flores daje kobietom więcej swobody, ale jednocześnie sprawia, że mieszkańcy miasteczka stają się wobec nich nieufni, podejrzewając je o czary lub trucicielstwo. Każda z kobiet w rodzinie Flores ma też unikalny charakter: Firmina je...
Read more »